شناسایی کشنده‌ترین سرطان پوست با بوی سلول‌ها در دستاورد دانشمند ایرانی و همکاران

پژوهش جدید تیمی از محققان با همکاری یک دانشمند ایرانی نشان داده که بوی سلول‌های پوست انسان می‌تواند برای شناسایی سرطان ملانوما مورد استفاده قرار گیرد.

محققان مرکز مونل با همکاری دانشمندان موسسات دیگر مانند دکتر شاهین فخارزاده از دانشگاه پنسیلوانیا همچنین نشان داد که یک نانوحسگر علاوه بر شناسایی بوی منحصربفرد مرتبط با سلولهای ملانوما که یکی از کشنده‌ترین انواع سرطان پوستی بوده، می‌تواند بطور قابل اعتمادی این سلولها را از سلولهای عادی دیگر متمایز کند.

یافته‌های این دانشمندان نشان داده که بررسی این بوی غیرتهاجمی ممکن است شیوه‌ای ارزشمند در شناسایی و تشخیص زودهنگام ملانومای انسان باشد.

ملانوما یک ملانوسیت موثر بر تومور بوده که رنگدانه‌های تیره کرده و رنگ پوست را تامین می‌کنند. این بیماری مسئول حدود 75 درصد مرگ و میرهای سرطان پوست بوده و شانس زنده ماندن در آن مستقیما با زمان تشخیص بیماری مرتبط است. شیوه‌های کنونی تشخیص بیشتر بر بررسی بصری پوست تکیه داشته که تا حد زیادی به خودآزمایی فردی و مهارتهای کلینیکی بستگی دارد.

پژوهش کنونی از این واقعیت بهره جسته که پوست انسان مولکولهای هوابرد زیادی موسوم به ترکیبات آلی فرار تولید می‌کند که بیشتر آنها بو دارند. این امکان اجازه استخراج اطلاعات بالقوه زیادی را از بررسی ترکیبات آلی فرار مرتبط با بیماریهای مختلف از جمله سرطان، اختلالات ژنتیکی و عفونتهای ویروسی یا باکتریایی فراهم می‌کند.

در این پژوهش که در مجله Chromatography B منتشر شده، پژوهشگران از نمونه‌ها و شیوه‌های بررسی پیچیده‌ای برای شناسایی این مولکولهای مرتبط با سلولهای ملانوما در سه مرحله این بیماری و همچنین ملانوسیتهای سالم استفاده کردند. تمام این سلولها به شیوه آزمایشگاهی کشت شده بودند.

آنها از یک دستگاه جاذب برای جمع‌آوری ترکیبات شیمیایی از هوا در مخازن دربسته حاوی گونه‌های مختلف سلول استفاده کردند. سپس از شیوه‌های کروماتوگرافی طیف‌سنجی توده گاز برای بررسی ترکیبات استفاده شده و نمایه‌های مختلف ترکیبات آلی فرار منتشر شده از سلولهای ملانوما نسبت به سلولهای عادی شناسایی شد.

هم نوع و هم تمرکز مواد شیمیایی تحت تاثیر قرار گرفت. سلولهای ملانوما ترکیبات خاصی را تولید کردند که در ترکیبات آلی فرار ملانوسیتهای طبیعی دیده نشد و همچنین میزان کم یا زیادی از مواد شمیایی دیگر نیز وجود داشت. علاوه بر آن، گونه‌های مختلف سلولهای ملانوما از یکدیگر قابل تمایز بودند.

محققان با ذکر اینکه تعبیر این نتایج در قلمرو تشخیص پزشکی نیازمند یک دستگاه قابل حمل و قابل اطمینان بوده، با استفاده از یک نانوحسگر به بررسی این ترکیبات در ملانوسیتهای طبیعی و ملانوما پرداختند.

این حسگرهای کوچک که از لوله‌های کربنی مقیاس نانو با پوشش رشته‌های دی‌ان‌ای ساخته شده‌اند، می‌توانند برای شناسایی طیف گسترده‌ای از هدفها از جمله مولکولهای خاص بو مهندسی شوند. این نانوحسگر قادر بود تفاوتهای ترکیبات آلی فرار سلولهای عادی و گونه‌های مخنلف ملانوما را تشخیص دهد./ایسنا