خبر کشف یک ذره بنیادی توسط فیزیکدانان سازمان اروپایی پژوهش‌های هسته‌ای، «سرن»، امروز در صدر اخبار رسانه‌های جهان قرار گرفت.

به گفته دانشمندان، این ذره بنیادی که لقب «ذره الهی» گرفته است، یکی از واحدهای اساسی جهان و سنگ‌بنای کائنات است و کشف آن مهمترین دستاورد علمی قرن اخیر به شمار می‌رود.

فیزیکدانان «سرن» گفته‌اند ویژگیهای این ذره به ذره بنیادی موسوم به «بوزون هیگز» شباهت دارد.

بوزون هیگز، یک ذره بنیادی اولیه است که «مدل استاندارد فیزیک ذرات»، وجود آن را نیم قرن پیش، پیش‌بینی کرده بود؛ تا پیش از این، بوزون تنها ذره مدل استاندارد بود که هنوز به صورت تجربی مشاهده نشده بود.

«مدل استاندارد فیزیک ذرات» به بررسی ذرات تشکیل‌دهنده مواد و ویژگیهای مواد در بنیادی‌ترین حالت ممکن ـ یعنی کوچکترین اجزا بنیادی که به ذرات بنیادی معروف هستند ـ می‌پردازد.

بوزون هیگز به عنوان کلید درک جهان تلقی می شود و فیزیکدانها اظهار می دارند که کار این ذره این است که به اتم جرم بدهد؛ بدون این جرم این ذرات با سرعت نور در کیهان حرکت می کردند و نمی توانستند برای شکل گرفتن اتمهایی که همه چیز رادر جهان ساخته اند، به یکدیگر متصل شوند.

به گزارش رویترز، رولف هوئر، مدیر کل مرکز تحقیقاتی سرن، امروز در گردهمایی دانشمندان و رسانه‌های جهان در مرکز این مؤسسه در ژنو گفت: «ما به نقطه عطفی در درکمان از طبیعت رسیده‌ایم.»

وی افزود: «کشف ذره‌ای که با بوزون هیگز مطابقت دارد راه را برای مطالعات مفصل‌تر بر مبنای یافته‌های آماری باز می‌کند؛ مطالعاتی که می‌توانند ویژگیهای این ذره بنیادی جدید را به دام انداخته و احتمالاً از رازهای دیگری از جهان ما پرده بردارند.»

دو مطالعه مستقل در مرکز تحقیقات سرن که داده‌های آن از اثر تصادم ذره‌های پروتون به یکدیگر به دست می‌آمدند دانشمندان را به «اطمینان قریب به یقین» رساند که چنین ذره‌ای وجود دارد؛ علی‌رغم این، دانشمندان هنوز کاملاً اطمینان ندارند که بوزون هیگز کاملاً «مشاهده» شده است و یا اینکه ذره مورد نظر همان بوزون هیگز توصیف شده توسط دانشمندان نیم قرن پیش (نظیر پیتر هیگز، استاد پیشین دانشگاه ادینبورو) است یا خیر.

علی‌رغم این مدیر مؤسسه سرن هنگامی که امروز خطاب به دانشمندان این سوال را مطرح کرد «من به عنوان فردی عامی می‌گویم فکر می‌کنم به این ذره دست یافته‌ایم؛ شما موافقید؟»، با کف زدن‌های متوالی  مواجه شد که به معنی پاسخ مثبت دانشمندان بود.

پیتر هیگز، استاد 83 ساله‌ای که اکنون در دانشگاه ادینبورو تدریس می‌کند یکی از شش نظریه‌پردازی بود که پیشنهاد کرد مکانیسمی در جهان وجود دارد که بر اساس آن ماده‌ها در جهان می‌توانند جرم کسب کنند. هیگز خود استدلال کرد اگر میدان نامرئی‌ای مسئول این فرایند باشد، این میدان باید از ذرات تشکیل شده باشد.

امروز پیتر هیگز و فیزیکدانان دیگر در مرکز «سرن» حاضر بودند تا از خبر ذره‌ای استقبال کنند که پاره‌ای به آن لقب «ذره الهی» داده‌اند؛ لقبی که به ضعف دانشمندان در تبیین دقیق آن اشاره می‌کند. پیتر هیگز که آشکارا هیجان‌زده بود، با چشمانی سرشار از ذوق و شوق گفت: «باورنکردنی است که این در دوران عمر من اتفاق افتاد.»

وی گفت: «خیلی رضایت‌بخش است؛ برای شخص من، این واقعه به معنی تأیید کاری است که من 48 سال پیش انجام داده‌ام.»

  این ذره همچنین در تقویت فرضیه «مهبانگ» یا «انفجار عظیم» نقشی به عهداه دارد؛ فرضیه‌ای که منشأ کائنات و شکل‌گیری منظومه شمسی و کره زمین را تبیین می‌کند.

بر اساس فرضیه مهبانگ، جهان از ذره‌هایی بسیار کوچک‌تر از ذرات بنیادی شکل گرفت؛ انفجار بزرگ اولیه‌ای که در جهان درگرفت باعث رهاسازی انرژی عظیمی شد که با کاهش دما به تدریح "بسته‌های انرژی" و ذرات بسیط بدون جرم، مانند فوتون‌ها، را به وجود آوردند و این ذرات پس از تبدیل به ذرات دارای جرم، در نهایت به پیدایش جهان ماده منجر شدند.

آنچه در این فرضیه حل‌نشده باقی مانده بود این بود که بسته‌های انرژی بدون جرم چگونه به ذره‌های بنیادی اولیه ـ بوزون هیگزـ  تبدیل می‌شدند.  

کشف این ذره گامی در راه حل کردن این شکاف در دانش بود؛ شاید این ذره الهی ما را به کشف رموز بیشتری از جهان کائنات رهنمون سازد.

منبع : فارس نیوز